Ceza Yargılamasının Aşamaları
Ceza yargılamalarında süreç ”soruşturma evresi” ve ”kovuşturma evresi” olmak üzere ikiye ayrılır.
Soruşturma Evresi
Ceza davasının açılmasından önce uygulanan aşama soruşturma aşamasıdır. Bu yönüyle bu aşama; ceza davasına hazırlık aşaması olarak da kabul edilebilir. Soruşturma evresinde; şikayet yahut ihbar üzerine cumhuriyet savcısı tarafından soruşturma açılır. Cumhuriyet savcılığı, soruşturma neticesinde suç işlendiğine dair yeterli şüphenin varlığına kanaat getirirse şüpheli hakkında iddianame düzenleyerek bir ceza davası açar.
Soruşturma evresinde yetkili makam cumhuriyet savcılığıdır. Cumhuriyet Savcıları bu süreçte çok geniş yetkilere sahiptir. Cumhuriyet Savcıları suçun sübutu bakımından gerekli delillere ulaşmak için herkesi dinleyebilir ve gerek kamu gerek özel kurum ve kuruluşlardan her türlü bilgi ve belgeyi talep edebilirler.
Önemli Not: Cumhuriyet Savcıları sahip oldukları yetkiler sebebiyle ”Soruşturmanın Kralı” olarak tanımlanırlar.
Cumhuriyet Savcısının iddianame düzenleyebilmesi için yeterli şüpheye ulaşması gerekir. Eğer yeterli şüpheye ulaşılamazsa yani bir başka deyişle basit suç süphesi varsa kovusturmaya yer olmadığına karar verilir. Bu karar uygulamada KYOK kararı olarak da kısaltılır. Bu kararın anlamı şudur: Cumhuriyet Savcısı kamu davası açmayacaktır.
Cumhuriyet Savcılığı’nın iddianame düzenleyip mahkemeye sunması ve iddianamenin verildiği ceza mahkemesinin iddianameyi kabul etmesiyle ceza davası açılmış sayılır. Bu aşamadan sonrası ”kovuşturma evresi” olarak adlandırılır.
Önemli Not: İddianame, ceza davasının sınırlarını ve içeriğini belirleyen temel belgedir. Ceza hukukunda yer alan “iddianameyle bağlılık”ilkesi gereği iddianame yargılamanın temelini oluşturur. Bu bağlamda mahkemeler iddianamenin dışına çıkmadan yargılama yapmakla yükümlüdür.
Önemli Not: Soruşturma evresinde suç süphesi altında bulunan kişiye şüpheli denir. Soruşturma evresinin bitip kamu davasının açılması ile yeni bir evreye geçilir: Bu evreye kovuşturma evresi denir. Kovuşturma evresinde suç şüphesi altında bulunan kişiye sanık denir. Müşteki ise ….
Önemli Not: İddianameye yazılmayan bir olay soruşturma konusu yapılsa bile, yargılama konusu yapılamaz.
KOVUŞTURMA EVRESİ
